Author :
Abstract
Bu araştırmanın amacı, beden eğitim öğretmenlerinin pozitif psikolojik sermaye algılarının incelenmesidir. Araştırma betimsel tarama modeli niteliğinde uygulamalı bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini 2021-2022 eğitim-öğretim yılında Malatya, Elazığ ve Adıyaman illerindeki beden eğitimi öğretmenleri oluştururken, örneklem grubunu ise tesadüfi örneklem yolu ile seçilen Malatya, Elazığ ve Adıyaman illerindeki 270 beden eğitimi öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada Psikolojik Sermaye Ölçeği kullanılmıştır. Ölçek Luthans, Avolio, Avey ve Norman (2007) tarafından geliştirilmiş, Çetin ve Basım (2012) tarafından Türkçeye uyarlanmıştır. Ölçek 4 alt boyuttan meydana gelmiştir. Bu boyutlar iyimserlik, psikolojik dayanıklılık, umut ve öz yeterlilik alt boyutlarından oluşmuş olup her alt boyut 6 maddeden meydana gelmiştir. Ölçeğin Cronbach alfa güvenlik katsayısı iyimserlik alt boyutu için .77, psikolojik dayanıklılık alt boyutu için .80, umut alt boyutu için .82 ve öz yeterlilik alt boyutu için .83 olarak hesaplanmış olup ölçeğin tümü için .82 olarak hesaplanmıştır. Ölçek 6’lı likert tipinde hazırlanmıştır. Araştırmada cinsiyet, yaş ve medeni durum değişkenlerinin beden eğitimi öğretmenlerinin pozitif psikolojik sermaye algılarında anlamlı bir farklılık oluşturacak etmenler olmadığı (p>,05), meslek yılı değişkeninde ise sadece psikolojik dayanıklılık alt boyutunda meslek yılı 1-5 yıl ile 16- 20 yıl arasında anlamlı farklılık bulunmuştur (p<,05) diğer alt boyutlarda anlamlı farklılık olmadığı sonuçlarına ulaşılmıştır (p>,05).
Keywords
Abstract
The aim of this research is to examine the positive psychological capital perceptions of physical education teachers. The research is an applied study in the form of a descriptive survey model. The population of the research consists of physical education teachers in Malatya, Elazığ and Adıyaman provinces in the 2021-2022 academic year, while the sample group consists of 270 physical education teachers in Malatya, Elazığ and Adıyaman provinces selected by random sampling. Psychological Capital Scale was used in the research. The scale was developed by Luthans, Avolio, Avey and Norman (2007) and adapted into Turkish by Çetin and Basım (2012). The scale consists of 4 sub-dimensions. These dimensions consisted of optimism, resilience, hope and self-efficacy sub-dimensions, and each sub-dimension consisted of 6 items. The Cronbach's alpha safety coefficient of the scale was calculated as .77 for the optimism sub-dimension, .80 for the resilience sub-dimension, .82 for the hope sub-dimension and .83 for the self-efficacy sub-dimension, and it was calculated as .82 for the whole scale. The scale was prepared in a 6-point likert type. In the study, the variables of gender, age and marital status were not the factors that would cause a significant difference in the positive psychological capital perceptions of physical education teachers (p>.05), while in the professional year variable only the professional years were significant between 1-5 years and 16-20 years in the psychological resilience sub-dimension. difference was found (p<.05), it was concluded that there was no significant difference in other sub-dimensions (p>.05).
Keywords
- Adikwu, M. (2020). What is positive psychology and how can ıt help? https://www.talkspace.com/blog/positive- psychology-definition-guide-what-is/ Erişim Tarihi: 14.04.2022
- Akman, Y. (2016). Öğretmenlerin psikolojik sermaye algılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (28), 268-277.
- Al-Shama`a, S.A.J.M. (2016). Reflection of positive psychological capital in developing the creative behavior of employees by mediating achievement motivation. Master thesis. University of Baghdad, College of Administration and Economics.
- Altınkurt, Y., Ertürk, A. & Yılmaz, İ. (2015). Öğretmenlerin psikolojik sermayeleri ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki. Journal of Teacher Education and Educators, 4(2), 166-187.
- Argon, T. & Tükel, H. (2016). Maarif müfettişlerinin örgütsel psikolojik sermaye algıları ve tükenmişlik düzeylerinin incelemesi. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(1), 1-16.
- Arseven, A. (2016). Öz yeterlilik: bir kavram analizi. Turkish Studies,11(19), 63-80.
- Aslan, İ. (2017). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye algıları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi. Siirt
- Avey, J.B., Luthans, F. & Jensen, S.M. (2009). Psychological capital: A positive resource for combating employee stress and turnover. Human Resource Management, 48(5), 677-693. DOI: 10.1002/hrm.20294
- Avey, J.B., Reichard, R.J., Luthans, F. & Mhatre, K.H. (2011). Meta-analysis of the impact of positive psychological capital on employee attitudes, behaviors, and performance. Human Resource Development Quarterly, 22(2), 127–152.
- Bahadır, E. (2020). Öğretmenlerin psikolojik sermaye düzeyleri ile okul müdürlerinin toksik liderlik davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 858-879.
- Barutçu, E., Mengüloğlu, M.A. & Sırma, F. (2020). Pozitif psikolojik sermaye ile stresle başa çıkma yolları arasındaki ilişki: Denizli’deki lise öğretmenleri üzerinde bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(2), 200-220.
- Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York, NY: W.H. Freeman.
- Büyükgöze, H. & Kavak, Y. (2017). Algılanan örgütsel destek ve pozitif psikolojik sermaye ilişkisi: lise öğretmenleri örnekleminde bir inceleme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 23(1), 1-32.
- Caprara, G.V.& Cervone, D. (2003). “A Conception of Personality for a Psychology of Human Strengths: Personality as an Agentic, Self Regulating System”, in: L. G. Aspinwall & U. M. Staudinger, (Ed), A Psychology of Human Strenghts: Fundamental Questions and Future Directions for a Positive Psychology. Washington: DC American Psychological Association, 61-74.
- Cihangir, E. (2020). Psikolojik sermaye ve iş tatmini arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik bir araştırma: Hakkâri Üniversitesi Örneği. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 10(3), 625-637.
- Çiftçi, K. (2019). Ortaokul öğretmenlerinin pozitif psikolojik sermaye düzeyleri ile okul etkililiği düzeyleri arasındaki ilişki (Erzurum ili). Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya.
- Csikszentmihalyi, M. & Seligman, M. (2000). Positive psychology. American Psychologist, 55(1), 5-14.
- Czerw, A. (2020). Positive psychological capital. https://english.swps.pl/psyche-space/articles/2572-positive- psychological-capital Erişim Tarihi: 21.04 2022
- Çetin, F. & Basım, H.N. (2012). Örgütsel psikolojik sermaye: Bir ölçek uyarlama çalışması. Amme İdaresi Dergisi, 45(1), 121-136.
- Dinç, A. & Özbek, O. (2019). Beden eğitimi öğretmenlerinin mesleki sosyalleşme ve psikolojik sermaye düzeyleri. Uluslararası Spor, Egzersiz & Antrenman Bilimi, 5(2), 58-67.
- Ekin, A. (2017). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinde pozitif psikolojik sermaye algılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Karaman.
- Erkmen, T. & Esen, E. (2012). Bilişim sektöründe çalışanların psikolojik sermaye düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), 5572.
- Genç, A. (2014). Psikolojik dayanıklılığın örgütsel bağlılık ve işten ayrılma niyetine etkisi: Görgül bir araştırma. Başkent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
- Kahveci, G., Gülay, S.S., & Bahadır, E. (2019). Ortaöğretim öğretmenlerin kayırmacılık algıları ile psikolojik sermaye düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (50), 167-197.
- Kaplan, V. (2021). Öğretmenlerin psikolojik sermaye ve örgütsel stres kaynaklarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Erciyes Akademi, 35(1), 111-136.
- Kaya, A., Balay, R. & Demirci, Z. (2014). Ortaöğretimde görev yapan öğretmenlerin psikolojik sermaye düzeylerinin incelenmesi Şanlıurfa örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(48), 47-68.
- Kelekçi, H. & Yılmaz, K. (2015). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayeleri ile yeterlik inançları arasındaki ilişki. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 992-1007.
- Koç, A.D. & Keklik, B.(2019). Kamu sağlık çalışanlarının pozitif psikolojik sermaye düzeyleri üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 10(25), 570-583.
- Korkmaz, İ. (2005). Sosyal öğrenme kuramı. B. Yeşilyaprak (Ed.), Gelişim ve öğrenme psikolojisi içinde (9. basım). Ankara: PegemA Yayıncılık.
- Kuşcu Karatepe, H., Kuşcu, F.N. & Karaman, M. (2019). Psikolojik sermayenin bireysel performansa etkisi: hemşireler üzerinde bir araştırma. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 Sayı: Eğitim & Psikoloji, 105-114.
- Li, Y. (2018). Building well-being among university teachers: the roles of psychological Capital and meaning in life. European Journal of Work and Organizational Psychology, 27(5), 594–602. https://doi.org/10.1080/1359432X.2018.1496909
- Luthans, F. (2010). Organizational behavior: An evidence-based approach. New York, NY: McGraw-Hill. S.234
- Luthans, F. (2002). The need for and meaning of positive organizational behavior. J. Organ. Behav. 23, 695– 706. doi: 10.1002/job.165
- Luthans, F. & Youssef, C.M. (2004). Human, social, and now positive psychological capital management: investing in people for competitive advantage. Organ. Dyn. 33, 143–160. doi: 10.1016/j.orgdyn.2004.01.003
- Luthans, F., Youssef, C.M. & Avolio, B.J. (2007). Psychological capital: Developing the human competitive edge (p.3). Oxford: Oxford University Press.
- Luthans, F., Avolio, B.J., Avey, J.B. & Norman, S.M. (2007). Positive psychological capital: measurement and relationship with preformance and satisfication. Personnel Psychology, 60, 541–572. doi: 10.1111/j.17446570.2007.00083.x
- Masten, A. & Reed, M. (2002). Resilience in development. In: Snyder CR, López SJ, editors. Handbook of positive. New York: Oxford University Press;13, 373-385.
- Mens, M.G., Scheier, M.F. & Carver, C.S.(2016). Optimism. In S.J. Lopez, L.M. Edwards, & S.C. Marques (Eds.), Handbook of positive psychology (3rd ed.). Oxford University Press.
- Newman, A., Ucbasaran, D., Zhu, F. & Hirst, G. (2014). Psychological capital: A review and synthesis. Journal of Organizational Behavior, 35(SUPPL.1),120–138.
- Ohlin, B. (2021). Psycap 101: Your Guide to Increasing Psychological Capital. https://positivepsychology.com/psychological-capitalpsycap/#:~:text=The%20concept%20of%20Psychological%20Capital%20is%20strongly%20linked%20t o%20increased,effect%20on%20the%20other%20elements. Erişim Tarihi: 21.04.2022
- Örgün, E., Keskin E. & Erol, G. (2017). Otel mutfağı çalışanlarının psikolojik sermaye düzeyleri üzerine bir araştırma. Journal of Recreation and Tourism Research. 4(4),174-183.
- Peterson, C. (2006). A Primer in Positive Psychology. New York, NY: Oxford University Press.
- Öztürk Karataş, E.& Karataş, Ö. (2022). Beden Eğitimi ve Spor Öğretmeni İletişim Becerileri Ölçeği Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Eğitim Spor Dergisi. 6(1), 63-73.
- Sertel, G. & Karadağ, E. (2022). Okullardaki örgüt iklimi ile öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye algıları arasındaki ilişki. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 55(55), 318350.
- Seligman, M.E. (2006). Learned optimism: How to change your mind and your life. Vintage.
- Snyder, C.R. (2002). Hope theory: Rainbows in the mind. Psychological Inquiry, 13(4), 249– 275. https://doi.org/10.1207/S15327965PLI1304
- Snyder, C.R., Harris, C. anderson, J.R., Holleran, S.A., Irving, L.M., Sigmon, S.T., Harney, P., et al. (1991) The will and the ways: development and validation of an ındividual-differences measure of hope. Journal of Personality and Social Psychology, 60, 570. https://doi.org/10.1037/0022-3514.60.4.570
- Sünkür, M. (2014). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin olumlu psikolojik sermaye algılarının iş doyumları ve örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkisi. Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Yönetimi Teftişi Planlaması ve Ekonomisi Anabilim Dalı Doktora Tezi. Elazığ.
- Şimşek, H.A. (2018). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye düzeyleri ile okul müdürlerine yönelik öğretimsel liderlik algıları arasındaki ilişki (Çanakkale Örneği). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale.
- Torun, F. (2020). Pozitif psikolojik sermaye ve örgüt iklimi arasındaki ilişki. Ekonomi İşletme ve Yönetim
- Yalçın, S. (2019). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye düzeylerinin incelenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 13-26. DOI: 10.18037/ausbd.550238
- Yaman Lesinger, F., Akyürek, S. & Şenol, H. (2019). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki öğretmenlerin psikolojik sermaye ve okul kültürü özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Folklor/Edebiyat, folklor/edebiyat, 25(97), 201-231.
- Yıldız, H. & Örücü, E. (2016). Sağlık sektörü çalışanlarının pozitif psikolojik sermaye düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14(1), 269-285.
